De zesde ziekte: wat is het en wat kun je eraan doen?
Bij jonge kinderen komen kinderziektes regelmatig voor. Eén daarvan is de zesde ziekte, een onschuldige aandoening die gepaard kan gaan met hoge koorts en rode vlekjes. Veel ouders schrikken ervan, maar gelukkig is de zesde ziekte meestal mild en gaat het vanzelf weer over. In deze blog lees je wat de zesde ziekte precies is, hoe je het herkent en wat je kunt doen als je kind het krijgt.
Wat is de zesde ziekte?
De zesde ziekte, ook wel bekend als exanthema subitum of roseola infantum, is een virusinfectie die vooral voorkomt bij kinderen tussen de 6 maanden en 3 jaar. De boosdoener is meestal het humaan herpesvirus type 6 (HHV-6), soms HHV-7.
De ziekte komt veel voor: bijna elk kind maakt het virus in de eerste levensjaren een keer door. Daarna is iemand meestal levenslang beschermd.
Hoe herken je de zesde ziekte?
De zesde ziekte verloopt typisch in twee fasen:
- Plotselinge hoge koorts
De koorts kan oplopen tot 39–40°C en duurt meestal 3 tot 5 dagen. Vaak zijn er weinig andere klachten: je kind kan wat hangerig zijn, minder eten of een lichte keel- of oorpijn hebben. Soms komt er een koortsstuip voor, doordat de temperatuur snel stijgt.
- Verschijnen van de huiduitslag
Zodra de koorts daalt, verschijnen er roze-rode vlekjes op de huid. De uitslag begint vaak op de romp en kan zich uitbreiden naar de nek, armen en benen. De vlekjes kunnen een beetje verheven zijn, maar jeuken meestal niet. Na één à twee dagen verdwijnt de uitslag vanzelf.
Is het besmettelijk?
Ja, maar alleen in beperkte mate. De zesde ziekte is besmettelijk via speeksel (bijvoorbeeld via druppeltjes bij hoesten of niezen), vooral in de koortsperiode, dus voordat de uitslag zichtbaar wordt. Omdat veel kinderen het virus al bij zich dragen zonder klachten, is besmetting vaak niet te voorkomen. Daarom is thuishouden van kinderen met de zesde ziekte meestal niet nodig.
Wat kun je doen?
Er is geen specifieke behandeling nodig voor de zesde ziekte; het lichaam ruimt het virus zelf op. Wel kun je het herstel ondersteunen:
- Laat je kind rusten en zorg dat het voldoende drinkt.
- Koortsverlagende middelen (zoals paracetamol) kunnen helpen als je kind zich duidelijk niet lekker voelt.
- Houd de temperatuur in de gaten, vooral bij jonge baby’s.
- Raadpleeg de huisarts bij:
- Koorts die langer dan 5 dagen aanhoudt
- Benauwdheid, sufheid of grauwe kleur
- Herhaaldelijke koortsstuipen
- Twijfel over de uitslag
Wanneer is het voorbij?
De meeste kinderen zijn na ongeveer een week weer helemaal beter. De vlekjes trekken snel weg, en daarna is je kind gewoon weer vrolijk en actief. Eenmaal doorgemaakt, blijft het virus in het lichaam aanwezig, maar het komt bijna nooit meer terug in dezelfde vorm.
Kan het kwaad?
In principe niet. De zesde ziekte is onschuldig en laat geen blijvende schade achter. Alleen bij kinderen met een sterk verminderde afweer kan het verloop ernstiger zijn, maar dat komt zelden voor.
Zesde ziekte en zwanger
Als je zwanger bent en je kindje heeft de zesde ziekte of je bent in contact geweest met een ander kindje met de zesde ziekte hoef je je geen zorgen te maken. De zesde ziekte is niet gevaarlijk voor zwangere vrouwen en het risico op complicaties is er niet.